Veel mantelzorgers hebben schuldgevoelens. Als u voor een ander zorgt, kunt u het gevoel hebben altijd te weinig te doen. Of u deed wel genoeg, maar u was geïrriteerd, gehaast of onvriendelijk. Er is altijd wel iets waarover u zich schuldig kunt voelen.

Schuldgevoel ontstaat als u iets verkeerd heeft gedaan, iets heeft nagelaten of op een bepaalde manier tekort bent geschoten. Ook als u de hele dag bij uw vader bent geweest, dan nog voelt u zich schuldig bij vertrek, omdat hij eenzaam achterblijft. U heeft als mantelzorger natuurlijk geen regels of wetten overtreden. U vindt vooral zelf dat u niet genoeg heeft gedaan. Dat u eerder had moeten komen, vriendelijker had moeten zijn of nog langer bij uw vader had moeten blijven. De lat ligt hoog, en dat doet u zelf.

Een oordeel over uzelf
Schuldgevoelens steken de kop op, als u denkt dat u een ander tekort heeft gedaan. Maar is dat wel zo? U weet helemaal niet of die ander last heeft van uw gedrag. Komt u een uur later dan afgesproken op bezoek? Dan voelt u zich misschien schuldig omdat u een uur te laat bij uw ouders kwam. Maar zij vinden het misschien helemaal niet erg en zijn blij dat u toch nog gekomen bent. U kunt dat ook vragen aan uw ouders. Of uw excuses aanbieden. Schuldgevoelens van mantelzorgers worden veroorzaakt door hun eigen gedachten en oordeel. Ze kunnen hun eigen eisen niet waarmaken. U wilt bijvoorbeeld drie keer in de week uw tante bezoeken, maar het is ook deze week maar twee keer gelukt.
Wie lopen het meeste risico op schuldgevoelens?
Mensen die veel schuldgevoelens hebben, hebben vaak een (te) groot verantwoordelijkheidsgevoel. Hoe groter het verantwoordelijkheidsgevoel, hoe groter het schuldgevoel als ze vinden dat ze te weinig hebben gedaan. Maar het zijn ook mensen met hechte relaties. Schuldgevoelens laten zien dat u om iemand geeft. Maar een hechte relatie betekent niet, dat u zichzelf moet wegcijferen. Pas als u goed voor uzelf zorgt, kunt u ook het beste van uzelf geven. Bedenk ook dat schuldgevoelens erbij horen. Schuldgevoel en schaamte zijn nuttig om in de samenleving te kunnen functioneren.

Als het schuldgevoel te groot wordt
Schuldgevoel is dus verklaarbaar en belangrijk in de omgang met anderen. Maar daar zit wel een grens aan. Mantelzorgers die erg kritisch op zichzelf zijn, zijn gevoeliger voor depressie of voor serieuze lichamelijke klachten. Soms is het schuldgevoel veel groter dan bij de situatie past. Het schuldgevoel blijft bestaan, maandenlang en soms zelfs jarenlang. Het enige wat dan helpt, is om met een coach of een psycholoog te kijken waar dit vandaan komt. Vaak blijkt bijvoorbeeld dat er een angst voor afwijzing onder zit of de angst om niet aardig gevonden te worden. Kinderlijke angsten, waar u als volwassene nog flink last van kan hebben.

Schuldgevoelens: wat kunt u er aan doen?
  • Accepteer de situatie waarin u als mantelzorger zit, met alle beperkingen en tekortkomingen die daarbij horen. U doet uw best.
  • Probeer de dingen te zien zoals ze zijn, zonder de oordelen die u er zelf over heeft. Is uw schuldgevoel wel in verhouding met wat er echt aan de hand is? U bent een mens met goede bedoelingen. Laat het los.
  • Praat over uw schuldgevoel met lotgenoten, vrienden, familie of een professional. Door het te delen, maakt u het lichter.
  • Mantelzorg zonder schuldgevoelens bestaat niet. Schuldgevoel is een onderdeel van mantelzorg. Net als kleine geluksmomenten, de vermoeidheid en het verlangen even niet te hoeven zorgen.
  • Neem uw verantwoordelijkheid. Herstel wat u kunt herstellen en accepteer de gevolgen als u iets ‘fout’ heeft gedaan en het niet meer kan goedmaken. Zo erg zal het toch allemaal niet zijn?
  • Zeg ‘sorry’.
  • Perfectie is onmogelijk. Streef naar realistische doelen en wees blij met wat wel lukt.
  • Accepteer negatieve gevoelens. Ze maken deel uit van het gewone leven. Iedereen heeft er weleens last van. En mantelzorgen is niet altijd leuk.
  • Leg de lat iets lager. U kunt mantelzorg niet volhouden, als u niet af en toe voor uzelf kiest.

Bron: https://www.ikwoonleefzorg.nl